Krukgewichten 1 NEDERLANDSE POND KIL # deze pagina toont 2 gewichten.

284


Krukgewicht 1 NEDERLANDS POND KIL, Metriek, fijne weging

Voor meer en grotere foto's klik op het gewicht  ►  ►  ►  ►  ►

Aantal ijken: 60
Op de schouder van het gewicht staat aan één kant van de kruk: 1000 W (Wigtjes) 1 NED. POND KIL.
Op de schouder aan de andere kant staat twee maal het particuliere merk van arrondissementsijker afgeslagen (fijne weging) en 11 jaarletters
Op de romp staan 49 jaarletters wat samen een totaal van 60 jaarletters maakt.
In het grondvlak van het gewicht zijn enkele justeringen door middel van lood aangebracht.

1e jaarletter Q van 1835 gevolgd door R 1836, S 1837, T 1838, U 1839, V 1840, W 1841, X 1842, Y 1843, Z 1844, a 1845, b 1846, c 1847, d 1848, e 1849,
f 1850, g 1851, h 1852, i 1853, k 1854, l 1855, m 1856, n 1857, o 1858 p 1859,
q 1860, r 1861, s 1862, t 1863, u 1864, v 1865, w 1866, x 1867, z 1868, A 1869, B 1870, C 1871, D 1872, E 1873, G 1874, H 1875, J 1876, K 1877, L 1878, N 1879, P 1880, Q 1881, R 1882, S 1883, T 1884, U 1885, V 1886, Z 1889, a 1890,
b 1891, f 1894-1895, g 1896-1897, k 1900-1901 n 1902-1903, r 1908-1909

Bijzonderheden
Dit gewicht is geijkt voor fijne weging, herkenbaar aan het twee keer afgeslagen particuliere merk van de arrondissementsijker.

Arrondissementsijkers
In het jaar 1835 had Amsterdam drie ijkers in dienst,
1. Ulman L.J.
   Benoemd 13 december 1828 te Amsterdam.
   Overleden 2 december 1856

  2. Boterkooper B.H. 
   Arrondissementsijker te Antwerpen. Benoemd 1 maart 1832
   te Amsterdam. Overleden 2 mei 1835.
  3. Dr. Franciscus Johannes Stamkart hij werd benoemd 2 december 1833 tot arrondissementsijker te Alkmaar. Als zodanig overgeplaatst op 8 december 1835 naar Amsterdam. Van 1833 tot 1867 heeft hij het ijkwezen gediend.

De ogenblikken die hij vrij had besteedde hij aan ernstige studie en bekwaamheden die hij zich eigenlijk geheel zonder hulp verwierf, stempelden hem tot een geleerde.
Voor het ijkwezen heeft hij zich ook zeer verdienstelijk gemaakt. (Hierbij opgemerkt dat dit één van de eerste gewichten is die Dr. Franciscus Johannes Stamkart in december 1835 te Amsterdam ijkte).    

In 1844 werd hij benoemd tot doctor honoris causa in de wis-en natuurkunde te Leiden en in 1845 werd hij lid van de Koninklijke Nederlandse instituut en later, toen het instituut werd opgeheven en de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen daarvoor in de plaats kwam, werd hij lid van deze academie.

In 1867 werd hij hoogleraar aan de polytechnische school voor de vakken zuivere toegepaste wiskunde. Later werd hem nog opgedragen onderwijs te geven in de ijkvakken. Met F. Kaiser en J. Bosscha was hij de regeringsafgevaardigde op de congressen te Parijs van 1870 en volgende jaren waarop de invoering van de nieuwe standaarden voor meter en kilogram werd behandeld. In 1878 werd hij op eigenverzoek als hoogleraar te Delft ontslagen maar bleef werken aan de Europese graadmeting als lid en voorzitter van de Rijkscommissie voor graadmeeting en waterpassing.

Dr. Franciscus Johannes Stamkart  werd geboren te Amsterdam 25 januari 1805 overleden aldaar 15 januari 1882.
 

6 afbeeldingen
379


Krukgewicht van 1 NEDERLANDS POND, voormetriek, metriek gemaakt, gewone weging

Voor meer en grotere foto's klik op het gewicht  ►  ►  ►  ►  ►

Aantal ijken: 23
Op de schouder van het gewicht staat aan één kant van de kruk : I NED.POND. De punt staat in het gesloten gedeelte van de letter P van het woord POND. De letters P, N en D van het woord POND zijn fragmentarisch zichtbaar. 
De jaarletter p van 1859.
Op de schouder van het gewicht staat aan de andere kant van de kruk : Het particuliere merk van arrondissementsijker J.Borst, benoemd 28 april 1827 te Utrecht, overleden 14 mei 1862.
De jaarletters : K 1829,  L 1830,   M 1831, N 1832, q 1833,  P 1834,  Q 1835,  R 1836, S 1837,  T  1838,  V 1840,  W 1841, X 1842,  Y 1843,  Z 1844 De jaarletter M van 1831 is “gestuiterd” afgeslagen. De jaarletter Z van 1844 is door de jaarletter O van 1833 afgeslagen.

De volgende jaarletters zijn slechts fragmentarisch zichtbaar : q 1835   V 1840   X 1842   Y 1843 Onder de jaarletter T van 1838 en de V van 1840 is een fragment van een onherkenbaar merk zichtbaar. Op de romp zijn de volgende jaarletters afgeslagen : a 1845, b 1846, c 1847, d 1848, f 1850, g 1851, h 1852,  L 1855 en zijn elf gegroefde ringen aangebracht.

In de onderkant van het gewicht zijn de volgende justeringen aangebracht :
> Eén vierkante justering door middel van lood in het midden
> Twee ronde justeringen door middel van lood en messing aan weerskanten van de loden justering.

Arrondissementsijker Borst J.
Benoemd 28 april 1827 te Utrecht.
Overleden 14 mei 1862.

Bijzonderheden
gewicht is oorspronkelijk afkomstig uit collectie K.M.C. Zevenboom († 18 maart 1968). Werd geveild te Harmelen op 05 oktober 2013 waarna het na 33 jaar weer toegevoegd werd aan de Zevenboom collectie, (2 Ned. Pond Kil, 1 Ned. Pond Kil, 5 Ned. Ons, 2 Ned. Ons, 1 Ned. Ons) zoals omschreven in Nederlandse gewichten K.M.C. Zevenboom Dr. D.A. Wittop Koning ISBN 90 6087 995 pagina 157 waar staat;

Tot de collectie Zevenboom behoorden metrieke krukgewichten van 2 en 1 Ned. Pond en 5, 2, en 1 Ned. Ons. Op de twee grootste komt het merk voor van de Utrechtse arrondissements-ijker J. Borst en als oudste jaarletter de K van 1829. Het merk van de arrondissements-ijker op de drie kleinste gewichten is ons niet bekend* de oudste jaarletter op deze drie is de B van 1821'.

* het merk van "de drie kleinste gewichten" bleek na empirisch onderzoek van R.J. Holtman toegewezen te kunnen worden aan de arrondissementsijker
P.G. Verweyden, benoemd 20 juli 1820 te Hoorn, overleden 11 september 1828.

> Bekijk de in het boek, 'Nederlandse gewichten stelsels, ijkwezen, vormen,
   makers en merken' omschreven gewichten één voor één op deze website

   2 NEDERLANDS POND KIL volgnr. 283,
   1 NEDERLANDS POND KIL volgnr. 379,
   5 NEDERLANDSE ONCEN   volgnr. 285,
   2 NEDERLANDSE ONCEN   volgnr. 286,
   1 NEDERLANDSE ONCE     volgnr. 287,
   zij vormen gezamenlijk de historische voormetriek metriek gemaakte
   krukgewichtenserie van:

                                            K.M.C. Zevenboom († 18 maart 1968)

                                                       

'Verwaarlozing van dit bezit, door onvoldoende bewaring en onvoldoende
beheer, zou daarentegen een schromelijke tekortkoming betekenen'.
K.M.C. Zevenboom, 1961
 

6 afbeeldingen